May 6, 2017

Tip: «Το χειμωνιάτικο παραμύθι»


Σαν κεραυνός!



Είναι ένα υπέροχο έργο, ένα ποιητικό αριστούργημα κι ας έχει δομικά ελαττώματα κι ας βρίθει από απιθανότητες και γεωγραφικές και ιστορικές ασυναρτησίες, το κάπως παραριγμένο «Χειμωνιάτικο παραμύθι» (1610 με 1611) του Σέξπιρ. Η παράλογη, ανεξέλεγκτη ζήλια που ανάβει στην καρδιά του Λεόντιου, βασιλιά της Σικελίας, για την έγκυο γυναίκα του Ερμιόνη και τον αδελφικό φίλο και φιλοξενούμενό του Πολύξενο, βασιλιά της Βοημίας, που τους κατηγορεί για μοιχεία, έχει οδυνηρά αποτελέσματα -ο χρησμός που ζητήθηκε από το… Μαντείο των Δελφών και επιβεβαιώνει ότι η Ερμιόνη και ο Πολύξενος είναι αθώοι φτάνει στον Λεόντιο πολύ 
αργά: ο Πολύξενος το σκάει για να γλυτώσει από τη δολοφονία που του ετοιμάζουν, η Ερμιόνη οδηγείται στο θάνατο, όταν πεθαίνει και ο πρωτότοκος γιος τους Μαμίλιος, και το πρόωρο, νεογέννητο κοριτσάκι της το πετάνε, ως νόθο, σε ένα δάσος της Βοημίας για να το κατασπαράξουν τα θηρία. Θα το σώσει και θα το περιμαζέψει, όμως, ένας βοσκός, θα του δώσει το όνομα Περντίτα και όταν η Περντίτα φτάσει στα δεκάξι της θα την ερωτευτεί ο Φλοριζέλ, γιος του Πολύξενου ο οποίος απορρίπτει την ταξικά αταίριαστη αυτή σχέση και καταδιώκει το ζευγάρι που καταφεύγει στην Σικελία.
Εκεί ο -βουτηγμένος στη δυστυχία- Λεόντιος θα ανακαλύψει ότι η Περντίτα είναι το χαμένο του κοριτσάκι και ότι η βασίλισσά του και μητέρα της, η Ερμιόνη, είναι, τελικά ζωντανή και το ζευγάρι, με την ευλογία, πια, και του Πολύξενου, θα ενωθεί. Αυτό το γοητευτικό παραμύθι -που δεν μπορείτε να βγάλετε από το μυαλό μου ότι δεν είναι παρά μία αλληγορία για την Άννα Μπόλεϊν, βασίλισσα της Αγγλίας, δεύτερη σύζυγο του Ερίκου Η΄, που για να απαλλαγεί από αυτή ο βασιλιάς, πιθανότατα επειδή δεν του γεννούσε αρσενικό παιδί για διάδοχο, την κατηγόρησε για μοιχεία, τη δίκασε, την καταδίκασε και την καρατόμησε, και για την κόρη που η Άννα είχε γεννήσει, η οποία χαρακτηρίστηκε μπάσταρδη, για να αναγνωριστεί, τελικά και να γίνει η Ελισάβετ Α΄ της Αγγλίας, η προστάτρια του Σέξπιρ-, αυτό
το έργο με το καταπληκτικό φινάλε, αυτή την τραγικωμωδία την έπιασε στα σκηνοθετικά χέρια του ο Ντέκλαν Ντόνελαν, άντλησε από το μεδούλι της και -με τη συνεργασία του Νικ Όρμεροντ που σχεδίασε αυτό το εξαιρετικό σκηνικό/λευκό κουτί, και του θιάσου «Cheek by Jowl» (που οι δύο τους έχουν ιδρύσει το 1981)- του φύσηξε, μέσα από την υπέρτατη λιτότητα, πνοή δημιουργική. Η τέταρτη από τις πέντε πράξεις -η «ροκ»- δεν μου άρεσε τόσο αλλά οι τρεις πρώτες -το πρώτο μέρος- και η πέμπτη δεν με απογείωσαν απλώς, με εκσφενδόνισαν -ακόμα πετάω.

Και νομίζω όχι μόνον εμένα αλλά όλο το κοινό. Η σκηνή που κάποιος του θιάσου, αόρατος, φωνάζει κάπου από τον εξώστη ότι ο μικρός Μαμίλιος είναι νεκρός και οι πλευρές του «κουτιού» πέφτουν βροντώντας, σαν να πέφτει κεραυνός, για να φανεί στη σκηνή το νεκρό κορμάκι του, συγκλονιστική -ενεργοποιεί αυτόματα τους δακρυγόνους αδένες. 



Και το φινάλε, με το ζωντάνεμα του «αγάλματος» της Ερμιόνης και τα αγγίγματα και το σμίξιμο όλων σε ένα σύμπλεγμα, το ωραιότερο, ίσως, φινάλε, που έχω δει στο θέατρο -ο συνειρμός μου ήταν η ανάσταση στο φινάλε του «Λόγου» του Ντράγερ. Ένα σκηνικό ποιητικό αριστούργημα που δεν θα μπορούσε να υλοποιηθεί χωρίς τους ηθοποιούς τού «Cheek by Jowl», με κορυφαίους τους έξοχους Ορλάντο Τζέιμς (Λεόντιος) και Νάταλι Ράντμολ-Κερκ (Ερμιόνη). Δεν θα σας συστήσω: δείτε το! Θα σας συστήσω: τρέξτε να το δείτε! Στο Μέγαρο Μουσικής. Εγώ θα το ξαναδώ. Δεν γίνεται να μην το ξαναδώ.

No comments:

Post a Comment